Hilde: Recycle, kijk op de wereld volgens kunstenaars
Boutjes en moertjes, oud blik, papier, plastic of landbouwwerktuigen, het zijn allemaal materialen die opnieuw gebruikt kunnen worden om iets anders van te maken. Kunst en recycling gaan hand in hand. Kunstenaars transformeren oude, gerecyclede objecten in verbazingwekkende hedendaagse kunstwerken. De trend begon bekendheid te krijgen in de jaren tachtig toen musea en galerieën hun deuren openden voor innovatie in creativiteit.
In de afgelopen jaren zijn kunstenaars begonnen hun steun voor recycling en duurzaamheid uit te drukken door middel van kunstwerken en dragen daarmee op eigentijdse wijze bij aan het creëren van cultureel erfgoed. Veel kunstenaars zoeken naar inspiraties die hen omringen, terwijl anderen hun gevoelens uiten in het kunstwerk. Kunstenaars gebruiken gerecyclede of hergebruikte objecten om kunstwerken te maken en veranderen dagelijks afval letterlijk in creatieve schatten. Sommigen maken composities van oude moertjes en boutjes of thematische werken voor kunstgalerijen en anderen maken zelfs hele themaparken met afval, en zelfs meubels van gerecyclede materialen.
Deze vorm van kunst maken wordt ook wel ‘upcycling’ genoemd en is eigenlijk niet heel erg nieuw. Een mooi voorbeeld is Pablo Picasso. Hij maakte met grote vindingrijkheid beelden, samengesteld uit gevonden voorwerpen: een gebroken pot, een rieten mand, een vork, een zadel, een fietsstuur. Over het ontstaansproces van deze beelden zegt hij: ‘Ik zoek niet, maar ik vind’. Van een aardewerken bakje maakte Picasso het Uiltje met een deksel van een blikje als kop en vleugels van lange, rechte spijkers en pootjes en klauwen uit spijkers en schroeven.
Kunst dicht bij huis
Je hoeft niet ver te reizen om kunstenaars te ontmoeten die met herbruikbare materialen bezig zijn. Tijdens Rondje Kunst Baarlo ontmoette ik kunstenaars die bewust en vaker nog onbewust materiaal hergebruiken in hun werk. Dit was de aanleiding met enkele van hen een expositie te organiseren met het thema recycling en energie.
Baarlonaar Mat van den Eertwegh is een kunstenaar die bewust ‘schroot’ gebruikt. Hij vindt het verspilling van waardevolle grondstoffen dat spijkers, moertjes en koperen ketels gewoon weggegooid worden. Hij koopt niets nieuws, al het materiaal vindt hij op rommelmarkten en kringloopwinkels. Met dit materiaal maakt hij op oude boomstronken nieuwe kunstwerken.
Herman van Dijnen uit Beringe maakt van oude landbouwwerktuigen beelden. Ook hij koopt niets nieuws. Herman krijgt veel van vrienden en kennissen, zoals schoppen, ploegen en ijzeren waterpompen. In de winter maakt hij daarvan beelden die allemaal geïnspireerd zijn door de natuur.
Anja Grubben uit Hout-Blerick gebruikt alleen natuurlijke materialen. Van wol maakt zij vilt waarvan ze weer schilderijen, wandkleden, vogelhuisjes, kleding en tassen maakt. Het vilt wordt gekleurd met eigen gemaakte kleurstoffen van plantaardige materialen zoals uien.
Sandra van Rijthoven is keramiste in Baarlo. Zij experimenteert graag met ongewone ingrediënten, zoals bananenschillen, paardenhaar en glasslijpsel. Een van haar nieuwe experimenten is werken met de Kintsugi techniek ook wel 'gouden reparatie' genoemd. Het is een Japanse manier van het repareren van gebroken keramiek met goud- of zilverkleurige lak. In de Japanse schoonheidsleer dragen de sporen van breuk en herstel bij aan de schoonheid van een voorwerp.
Glaskunstenaar Hay Thijssen verwerkt oud glas tot kunstwerken van glas-in lood in de vorm van beelden, lampen en andere vormen.
Schilderes Door Verschaeren uit Baarlo wordt geïnspireerd door wat zij om zich heen ziet en meemaakt. Ook zij gebruikt daarbij wel eens oude materialen. Zoals oude kant verwerkt in een schilderij voor haar dochter of haar gedeukte, niet meer bruikbare vuilnisemmer die is verwerkt in twee schilderijen. Ze was niet bewust bezig met thema ‘afval’, maar vindt vooral de structuur van versleten materialen interessant.
Jan Fleuren uit Baarlo is een fotograaf die het thema energie bewust en onbewust in zijn werk tot uitdrukking brengt. Hij denkt veel na over de samenleving van nu en ziet zaken die anders kunnen. Of dat nu de wijze is waarop wij mensen met elkaar omgaan of hoe we met de natuur, klimaat en grondstoffen bezig zijn. Zijn werk laat bijvoorbeeld mensen aan het werk zien en kinderen van de basisscholen in Baarlo die in het project Steengoed zelf aan de gang gaan om mozaïeken te maken. Deze zijn nu te bewonderen bij de wasplaats in het centrum van Baarlo. Vooral het werken met kinderen en hen bewust te maken van de wereld om hen heen is belangrijk voor Jan en een grote inspiratiebron.
De Recycle Kunst Expo is de hele maand november op dinsdagen, woensdagen, donderdagen en vrijdagen van 10.00 tot 16.00 uur geopend in het Sunny Info Loket aan de J.F. Kennedylaan 260 in Panningen.
