Anne: Bruine bonen gas

Blog banner Anne.png

  Bruine bonen.jpg Bruine bonen en gas      

Ze zitten vol eiwitten, zijn uitstekende vleesvervangers en het hele jaar door verkrijgbaar van Nederlandse bodem: bruine bonen. Alleen ons Bartje zei altijd: ‘Ik bid nie veur bruune boon’n'.

Terwijl bruine bonen altijd al lang erg populair geweest zijn in de lage landen. De plant groeit prima in de Nederlandse bodem en geeft een flinke oogst. Ruim voorhanden en dus betaalbaar, bovendien voedzaam, wat wil je nog meer. ‘Ik lust ze gewoon niet’, zegt Bartje, ‘geef mij een goed stuk vlees en aardappels’.

Misschien kwam het door zijn onderwijzer op de lagere school. Meester Jannes leerde kinderen rekenen door bonen te tellen. Wie de som goed had kreeg de bonen mee naar huis. Bartje kon goed rekenen. Het gevolg: een overschot aan bonen. In het onderwijs worden bruine bonen vaak ook gebruikt, om kinderen te leren hoe de ontkieming van bonen plaatsvindt. De vruchten ontkiemen snel, het plantje groeit ook snel, zodat het hele proces in betrekkelijk korte tijd duidelijk gemaakt kan worden. Elk kind kan vervolgens het ontkiemde plantje mee naar huis nemen en in de tuin zetten. Zucht, nog meer bonen.

Bruine boon en klimaat

En dat alles terwijl de bruine boon een lage klimaatbelasting heeft. Dat heeft een paar redenen. De consumptie van peulvruchten in plaats van vlees is minder milieubelastend. Peulvruchten hebben vergeleken met granen minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen nodig. Ze stellen weinig eisen aan de grondsoort en trekken stikstofbindende bacteriën aan. Deze bacteriën kunnen stikstof uit de lucht binden dat de plant vervolgens kan gebruiken voor de groei. Een vorm van natuurlijke bemesting.

Het is ook een lokaal product waar Nederlandse boeren trots op kunnen zijn:  ‘Bruine bonen zijn prachtig om te telen. Dus blijf ze eten! Het zou fijn zijn als consumenten vaker gebruik maken van de Nederlandse producten. Door groenten uit verre landen te eten help je de Nederlandse telers niet. We staan helemaal onderaan de keten en het is al lastig genoeg om een goede prijs te krijgen voor ons product’, aldus een Twentse teler.. De meeste bonen komen trouwens uit Zeeuws-Vlaanderen.

Boon of vlees?

De bruine boon is een slim alternatief, als je minder vlees wil eten. Bruine bonen bevatten geen verzadigd vet, geen zout (tenzij het aan de pot is toegevoegd) en veel vezels. De gezondheidsraad adviseert om de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees te beperken en wekelijks peulvruchten zoals bonen te eten. De commissie concludeert dat het overtuigend is aangetoond dat consumptie van peulvruchten het zogeheten LDL-cholesterol verlaagt.

                                                                                BIBU02_260919JOHN.png   

Gassen

Peulvruchten, dus ook bonen, hebben alleen één groot nadeel: ze kunnen winderigheid nogal bevorderen. Bonen bevatten namelijk koolhydraten die niet volledig verteerd worden en opgenomen in de dunne darm. Ze komen onveranderd in de dikke darm terecht en worden daar door de darmflora vergist. Met als gevolg: extra gasvorming. Misschien dat Bartje daarom ook geen bruine bonen wilde eten, hij kreeg in de tijd van anti-bruine-bonen-campagne voor het eerst verkering met een leuk meisje in zijn klas.

Trouwens, ook uien, fruit en koolsoorten worden minder goed verteerd en kunnen voor winderigheid zorgen. Als je last hebt van je darmen is het aan te raden kleinere hoeveelheden te nemen of peulvruchten tijdelijk helemaal te vermijden. Wil je toch graag bonen en andere peulvruchten eten? Uit onderzoek blijkt dat het koken van bonen er voor zorgt dat je er minder winderig van wordt. Hoe beter je het kookt, hoe minder last van winderigheid. En dat in een tijd van de ” raw food” stroming. Er zijn erg veel mensen die zweren bij enkel rauw voedsel. Terwijl er ook grote groepen mensen zijn die zijn overtuigd dat het veel beter en dus gezonder is voedsel te verhitten. Hoe dan ook: sommige voedingsmiddelen hebben wel degelijk een verhittingsproces nodig om goed verteerbaar voor de mens te worden. Het verteringssysteem van mensen beschikt niet over de juiste enzymen om alle stoffen in bijvoorbeeld rauwe groente goed te verteren. Dit resulteert weer in een slechtere opname van voedingsstoffen en het levert bovendien vervelende klachten op zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid. Zo gek waren onze oma’s niet met het goed doorkoken en garen van voeding.

En dan nog dit: het gas dat jij produceert na het eten van bonen, is dat wel milieubewust? Ik maak me daar minder druk over. Ga een eindje lopen na het eten en verteer je eten beter. Lichaamsbeweging stimuleert de knijp-en-duw beweging van de darm en die is nodig voor een goede spijsvertering. Als je niet genoeg beweegt, kunnen je darmen trager gaan werken. Goed en lang koken en beweging maken de bonenbrij in je darm gewillig.

Modern voedsel

Veel producten waar we nu zo bekend mee zij komen uit de nieuwe wereld, daar horen ook  bruine bonen bij, net als witte bonen en kapucijners, aardappelen, maïs, tomaten, paprika’s, vanille, pompoenen of kalkoenen. Deze Amerikaanse bonensoorten werden wel al jaren op de schepen van de West Indische Compagnie en de VOC gebruikt, maar vonden niet eerder doorgang op het vaste land. Nu is het een verrijking van de Nederlandse keuken.

Tot slot: een makkelijk recept

Bruine bonen met spek en stroop.png   Bruine bonen met appel en stroop

1 liter bruine bonen uit glas
2 zure appels
50 gr ontbijtspek, fijn gesneden
1 flinke ui, gesnipperd
20 gr boter
zwarte peper uit de molen en zout naar smaak
Stroop

Bereiding

Verhit de boter in een kleine braadpan. Doe eerst het spek in de pan, zodra het is uitgesmolten gaan de uien erbij. Fruit tot lichtbruin. Nu gaan de appels erbij en één lepel stroop, en na vijf minuten de uitgelekte bonen. Schep om en verhit op laag vuur tot het goed heet is. Serveren met een pot stroop erbij.